Bomen en struiken die passen in de landelijke tuin

Woon je in het buitengebied dan is het mooi om je tuin aan te laten sluiten bij de omgeving. Streekeigen en inheemse bomen en struiken zijn dan een goede keuze, maar ook soorten met een natuurlijke uitstraling zijn mogelijk. Fruitbomen, een notenboom en leilinden passen eveneens goed bij een landelijke tuin.

Kleine landelijke tuin? Deze bomen zijn zeer geschikt.

Bij een landelijke tuin denk je al gauw aan een grote lap grond, maar een landelijke sfeer creëren kan ook in een wat kleinere tuin. Vanzelfsprekend zal je dan meer rekening moeten houden met de grootte van bomen en struiken, maar voor Amelanchier lamarckii (krentenboompje), Cornus mas (gele kornoelje) of Crataegus x media ’Paul’s Scarlet’ (meidoorn) is altijd wel ruimte. Deze hebben alle drie een uitbundige vroege bloei én een mooie herfstkleur. Het krentenboompje en de gele kornoelje krijgen bovendien bessen die in trek zijn bij vogels, terwijl laatstgenoemde - net als de meidoorn - tijdens de bloei veel bijen lokt. Door de juiste beplanting te kiezen, kun je een wezenlijke bijdrage leveren aan het verhogen van de biodiversiteit. Een tuin vol vlinders, bijen en vogels, wie wil dat nou niet? De keuze aan drachtbomen voor bijen en voedselbomen voor vogels is gelukkig vrij groot. Heel aantrekkelijk - en ook geschikt voor een kleine tuin - zijn bijvoorbeeld Crataegus x persimilis ’Splendens’ en Crataegus x lavalleei ’Carrierei’. In tegenstelling tot Crataegus x media ’Paul’s Scarlet’ hangen deze beide meidoorns in het najaar vol kleurige bessen. Mooi om te zien én lekker voor de vogels!
Of je nu een grote of kleine tuin hebt, wintergroene struiken zijn altijd onmisbaar. Vooral in de koude maanden zorgen ze voor sfeer en beschutting. Een sterke, wintergroene struik - ook voor een wat kleinere, landelijke tuin - is Ilex aquifolium (gewone hulst). Deze inheemse struik verdraagt schaduw en is ook verkrijgbaar als boom. De rode bessen steken in de winter mooi af tegen de donkergroene, stekelige bladeren, althans, zolang de vogels ze niet opeten! Voor een tuin op (licht)zure grond zijn rododendrons heel geschikt. Een prachtige rododendron die je op landgoederen vaak tegenkomt is Rhododendron ’Catawbiense Boursault’. Zijn lichtpaarse bloemen zorgen in mei voor veel kleur.

Grotere landschappelijke bomen

Taxus baccata (venijnboom) wordt veel toegepast als (wintergroene) haag of als snoeivorm, maar wist je dat deze inheemse naaldboom ook verkrijgbaar is als boom? Hoewel hij erg langzaam groeit, kan hij op den duur 10-20 m hoog worden. Je kunt kiezen uit diverse groeivormen, zoals een hoogstam boom of een meerstammige boom. Door zijn onregelmatige kroon oogt zo’n venijnboom veel natuurlijker dan een in vorm gesnoeid exemplaar. Houd er wel rekening mee dat taxus zeer giftig is voor mens en dier! Dat vogels toch van de bessen eten, kan alleen omdat alleen het vruchtvlees van de bessen niet giftig is én omdat de zeer giftige zaden bij vogels onbeschadigd het darmkanaal passeren.

Een landschappelijke boom die erg snel groeit, is Alnus incana (witte of grijze els). In februari-maart geeft deze paarsachtige katjes, in september verschijnen de grijsbruine elzenproppen die de hele winter aan de takken blijven hangen. Ook Betula pendula (ruwe berk) heeft een flinke groeikracht en groeit zelfs op vrij droge grond. Deze boom met zijn witte, iets afbladderende stam loopt al vroeg in het voorjaar uit en verkleurt in de herfst geel(bruin). Omdat berken vrij oppervlakkig wortelen, is het onder deze bomen in de regel vrij droog. Daarom zijn alleen droogteresistente planten geschikt als onderbeplanting. Bomen die diep wortelen - zoals Sorbus aria (meelbes) - zijn wat dat betreft makkelijker want ze halen hun vocht diep uit de grond. Meelbes is verwant aan Sorbus aucuparia (gewone lijsterbes), maar heeft heel andere bladeren; deze zijn vrij groot en ovaal, en aan de onderkant witviltig. Beide soorten lijsterbes bloeien in het voorjaar met witte bloemtuilen, geven in het najaar oranjerode bessen en stellen weinig eisen aan de grond.

Ook Acer campestre (veldesdoorn) en Salix alba (schietwilg) zijn makkelijke, sterke bomen die bijdragen aan het landelijke karakter van een tuin. Een veldesdoorn houdt alleen niet van droge zandgrond. Schietwilgen gedijen zowel op vochtige als op droge grond. Zelfs als ze met hun voeten tijdelijk in het water staan, is dat geen probleem.

Onmisbaar in een landschappelijke tuin: Hagen, leilinden en fruitbomen

Een haag zorgt voor beschutting, je kunt er een lelijke schuur mee camoufleren, een tuin mee indelen of een perceel mee begrenzen. Is er vanuit de woning of tuin een mooi zicht over de landerijen, dan is het zonde om dit aan het oog te onttrekken. Laat een haag dan achterwege of onderbreek deze even om het uitzicht te behouden. In een landelijke tuin is een gemengde haag van bijvoorbeeld gele kornoelje, veldesdoorn, krentenboompje, gewone hulst en Ligustrum vulgare ’Atrovirens’ erg mooi. Dit geeft een gevarieerd beeld en veel seizoensbeleving. Ook een beukenhaag (Fagus sylvatica) of een haag van veldesdoorn (Acer campestre) of haagbeuk (Carpinus betulus) past goed bij een landelijke sfeer. Zo’n haag uit één soort vormt een mooie achtergrond voor een border of pluktuin.

Bij oude boerderijen zie je vaak leilinden vóór de gevel staan; deze werden van oudsher aangeplant om de woning ’s zomers koel te houden. Nu we steeds meer te maken krijgen met warme zomerdagen is zo’n natuurlijk zonwering zo gek nog niet! Heel geschikt als leilinden zijn Tilia europaea ’Pallida’ (koningslinde) en Tilia cordata (winterlinde). Een notenboom past eveneens goed bij een landelijke tuin; deze geeft heerlijke walnoten, verkoelende schaduw én weert muggen. Niet voor niets vind je bij boerderijen daarom ook vaak een Juglans regia (gewone walnoot).

Wil je fruit uit eigen tuin kunnen oogsten, dan mogen één of enkele fruitbomen niet ontbreken. Wat dacht je van een appel, peer, kweepeer of mispel? Of plant een Corylus avellana (gewone hazelaar), deze geeft volop heerlijke hazelnoten!

Bomen voor deze toepassing